W marcu 1828 roku Maria Szymanowska zamieszkała na stałe w Petersburgu, poświęcając więcej czasu rodzinie. Rzadziej koncertowała, ale udzielała prywatnych lekcji i nie wycofała się z życia artystycznego. Prowadzony przez nią salon przyciągał najważniejszych artystów i intelektualistów, stając się ważnym miejscem spotkań polskiej emigracji. Stałym gościem w jej domu był w tym czasie Adam Mickiewicz, który kilka lat później poślubił córkę kompozytorki, Celinę. Szymanowska nie dożyła jednak ich ślubu w 1834 roku. Zmarła przedwcześnie (w wieku czterdziestu dwóch lat) w 1831 roku podczas epidemii cholery panującej w Petersburgu.
Szymanowska w pełni zrealizowała swój plan, zostając pierwszą polską profesjonalną pianistką ― oraz jedną z pierwszych w Europie. Obracała się wśród międzynarodowej śmietanki towarzyskiej, znała kilka języków. W Londynie jej gry słuchała rodzina królewska, a przy okazji występu w Marienbadzie poznała Johanna Wolfganga von Goethego, którego oczarowała talentem muzycznym i osobowością. W specjalnych albumach Szymanowska kolekcjonowała autografy sławnych ludzi, poznanych podczas podróży ― między innymi włoskiego skrzypka i kompozytora Niccolò Paganiniego czy francuskiego pisarza François-René de Chateaubrianda. Jej kontakty przydały się później Adamowi Mickiewiczowi, z którym była zaprzyjaźniona. Kiedy wyruszał w podróż po Europie, Szymanowska pomogła mu zdobyć paszport i zaopatrzyła go w bezcenne listy polecające, także właśnie do Goethego.
Po dwóch latach intensywnych ćwiczeń i doskonalenia techniki Szymanowska wystąpiła z koncertami w Petersburgu. Otrzymała wówczas prestiżowy tytuł „pierwszej fortepianistki” cesarzowych ― żony i matki cara Aleksandra I. W kolejnych latach koncertowała w największych miastach, między innymi w Berlinie, Rzymie czy Paryżu. Już pierwsze tournée okazało się sukcesem zarówno artystycznym, jak i finansowym. Równolegle komponowała miniatury fortepianowe, pieśni (także do utworów polskich poetów) czy tańce salonowe. Największą popularnością cieszył się wydany w 1820 roku Nokturn Le Murmure, powszechnie grywany w europejskich salonach.
Przełomem w życiu i karierze Szymanowskiej okazał się 1820 rok, kiedy para rozwiodła się za obopólną zgodą. Rozstanie z mężem ― krok należący w tamtych czasach do rzadkości ― było z jej strony bardzo odważną decyzją. Dla Szymanowskiego, tradycyjnego ziemianina, muzykowanie mogło być jedynie zajęciem wykonywanym dla przyjemności w domowym zaciszu. Nie akceptował aktywności żony, która dążyła do profesjonalizacji muzycznych zainteresowań. Po rozwodzie osiągnięcie zawodowej niezależności stało się dla Szymanowskiej nie tylko sposobem na realizację własnych ambicji, lecz także szansą na zapewnienie przyszłości dzieciom, które pozostały pod jej opieką.
Maria Agata Wołowska urodziła się w Warszawie w 1789 roku w rodzinie frankistów ― członków żydowskiej grupy religijnej założonej przez Jakuba Franka. Od dzieciństwa wyróżniała się talentem muzycznym, a profesjonalne lekcje fortepianu zaczęła pobierać jako dziewięciolatka. W 1810 roku wyszła za mąż za Józefa Szymanowskiego, także frankistę. Początkowo łączyła małżeńską codzienność z rozwijaniem swojej pianistycznej pasji. Gdy jednak niedługo po ślubie została matką, przerwała na jakiś czas działalność artystyczną i skupiła się na wychowaniu trojga dzieci. Po kilku latach wróciła do muzyki: zaczęła komponować, dawała także recitale w prywatnych salonach w Polsce i zagranicą.
MARIA SZYMANOWSKA ZARYZYKOWAŁA WSZYSTKO, ŻEBY POŚWIĘCIĆ SIĘ MUZYCE: POZYCJĘ SPOŁECZNĄ, FINANSOWE BEZPIECZEŃSTWO RODZINY, SWOJĄ PRZYSZŁOŚĆ. WKRÓTCE ZOSTAŁA JEDNĄ Z PIERWSZYCH PROFESJONALNYCH PIANISTEK I KOMPOZYTOREK W EUROPIE.
ZAWÓD: PIANISTKA
NAJWAŻNIEJSZA DECYZJA MARII SZYMANOWSKIEJ
Maria Szymanowska
Adres:
00-029 Warszawa
Nowy Świat 33/13